Inwestycje w zieleń
W 2020 roku “The National Union of Landscape Enterprises” oraz “Hortis” zaprezentowały ranking najbardziej zielonych miast we Francji. Zwycięzcą okazało się Angers, zdobywając 86 ze 100 możliwych punktów. Nieznacznie ustąpiło mu Nantes (83,5 pkt.), a na trzecim miejscu uplasowało się Metz (78 pkt.). Warto wspomnieć, że we Francji funkcjonuje Observatoire des Villes Vertes (Obserwatorium Zielonych Miast), którego działania w zakresie promowania wizji przyjaznych dla ludzi i środowiska miast warto uważnie śledzić.
Lider opracowanego rankingu – Angers – przywiązuje wiele uwagi do roli zielonych przestrzeni w mieście. Na każdego mieszkańca miasta przypada tu 100 metrów kwadratowych zieleni. To wynik ponad dwukrotnie wyższy od średniej krajowej. Angers w swą zieloną infrastrukturę inwestuje aż 3,5% rocznego budżetu miasta, co stawia je na pierwszym miejscu pośród francuskich obszarów zurbanizowanych. Działania te przynoszą wymierne korzyści - miasto może pochwalić się najlepszą spośród miast z kraju nad Loarą jakością powietrza.
Bliskość w mieście
Przywracanie zieleni i bioróżnorodności do miast wiąże się ściśle z polityką mobilności i przekształcaniem między innymi parkingów oraz “miejskich autostrad” w przestrzeń na powrót oddaną mieszkańcom - w tym taką, w której mogą obcować z naturą. Mimo iż Paryż nie znalazł się w czołówce wspomnianego powyżej rankingu, to warto się na chwilę na stolicy Francji zatrzymać. Należy ona bowiem do światowej czołówki, jeśli chodzi o wdrażanie koncepcji tzw. miasta 15-minutowego.
W Paryżu przyjęto politykę bliskości (skracania koniecznych do przebycia, związanych z codziennymi potrzebami dystansów) oraz wielofunkcyjności. Wymaga to radykalnych kroków w planowaniu przestrzennym. Do roku 2024 wzdłuż każdej drogi w regionie Paryża ma być dostępna droga rowerowa, a 60,000 miejsc parkingowych dla prywatnych samochodów zostanie zlikwidowanych. Na wsparcie ruchu pieszego i rowerowego burmistrz Paryża, Anne Hidalgo, przewiduje wydatki rzędu 350 milionów Euro. Warto odnotować, że we Francji planami zrównoważonej mobilności objęte jest 55% mieszkańców kraju, mieszkających w 133 miastach wdrażających tego typu dokumenty strategiczne (stan na marzec 2020).
Poważne podejście do energii
Z ciekawych rozwiązań transportowych, takich jak testowanie “aktywnego/dynamicznego buspasa” zasłynął swego czasu Lyon, o którym chcielibyśmy jednak wspomnieć przede wszystkim ze względu na działania podejmowane w zakresie efektywności energetycznej. W rankingu zielonych miast francuskich Lyon przoduje, jeśli chodzi o praktyczne wdrażanie zasad zrównoważonej architektury. W metropolii, podobnie jak w całym regionie funkcjonuje sprawnie działający, skierowany do wspólnot mieszkaniowych organ doradczy (Ecoreno’v), wspomagający termomodernizację.
Dzięki temu programowi od roku 2015 udało się poprawić standard energetyczny 5 tysięcy mieszkań (w przypadku większości wspólnot mieszkaniowych do standardu niemal zeroenergetycznego, pozostałe zaś do poziomu 35% początkowego zużycia energii). Działania realizowane w ramach programu wygenerowały 130 milionów Euro dla biorących udział w projekcie lokalnych przedsiębiorstw. Warto zapoznać się też bliżej z historią postindustrialnej, zrewitalizowanej dzielnicy Lyonu – La Confluence – która według WWF miała stać się ona pierwszym, zaprojektowanym w prawdziwie zrównoważony sposób dystryktem w kraju.
Surowce z sensem
Wspomnieliśmy już o efektywności energetycznej, czas zatem na drugą, równie ważną – surowcową. W konkursie Eco-miasto jest ona reprezentowana przez kategorię “Gospodarka odpadami” (niech tytuł nie będzie jednak mylący - kryje się pod nim o wiele więcej aspektów GOZ – gospodarki o obiegu zamkniętym).
W tym miejscu możemy wspomnieć o wysoko notowanym we francuskim rankingu Strasburgu. Jednym z kluczy do jego pozycji było kompleksowe podejście do tematu recyklingu. Miasto prowadzi centrum recyklingu, a także umożliwia udział w bezpłatnych stażach, podczas których zgłębić można temat korzyści, jakie niesie ze sobą recykling ze sobą niesie.
Ciekawym przykładem jest również Besançon, które generuje bardzo wymierne oszczędności poprzez intensywne wdrażanie zdecentralizowanego kompostowania odpadów bio. Już w roku 2017 obejmowało ono swoim zasięgiem 70% mieszkańców (kompostujących tak indywidualnie, jak i w małych społecznościach lokalnych). W połączeniu z wdrożeniem systemu “pay-as-you-throw", zdecentralizowane kompostowanie umożliwiło - w przeciągu zaledwie 7 lat - zminimalizować masę odpadów generowanych średnio przez mieszkańca miasta o około 70 kilogramów.
Błękitne złoto
Jeśli mowa o zasobach nie sposób zapomnieć również o tym, który ma największe znaczenie strategiczne – o wodzie. W wielu francuskich miastach przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne są zarządzane przez korporacje, dostarczające usług komunalnych.
Kilkanaście lat temu Paryż zdecydował się na odmienny kierunek, co w jego przypadku okazało się niemałym sukcesem. W stolicy Francji publicznemu podmiotowi udało się osiągnąć obniżenie cen dostaw wody, a także wprowadzić innowacje społeczne, pozwalające na poprawę dostępu do tego życiodajnego zasobu dla biedniejszych domostw, uchodźców, a nawet bezdomnych.
