20 maja odbyły się drugie warsztaty online organizowane w ramach projektu Eco-Miasto. Tym razem zaproszeni eksperci dyskutowali o dążeniu do neutralności klimatycznej miast, a dokładniej o zwiększaniu efektywności energetycznej budynków, które mogą być nie tylko konsumentami, ale także producentami energii.
Warsztat pozwolił uczestnikom poszerzyć swoją wiedzę na temat powiązań między budynkami i ich zapotrzebowaniem na energię, a stanem środowiska. Mogli oni usłyszeć eksperckie komentarze, a także głos władz lokalnych oraz przedstawicieli biznesu z Polski i Francji. Prelegenci skupili się na kwestiach związanych z wyzwaniami prawnymi i finansowymi oraz sposobami na ich przezwyciężenie, dzięki którym możliwa będzie budowa przyjaznych dla ludzi i środowiska miast.
Transformacja klimatyczna w miastach
Justyna Glusman, Dyrektorka Koordynatorka ds. zrównoważonego rozwoju i zieleni m. st. Warszawy mówiła o Zielonym Funduszu, czyli nowym narzędziu, umożliwiającym finansowanie zazieleniania miasta, np. przez przedsiębiorstwa. Przedstawiła także długoterminowy plan zrównoważonego rozwoju, który zawiera deklarację neutralności klimatycznej stolicy Polski do roku 2050.
W Warszawie trwają prace nad Kartą Praw Drzew. Miasto rozwija także programy dotacji do fotowoltaiki, wymiany kotłów, a także kontynuuje włączanie mieszkańców w proces kształtowania polityki klimatycznej poprzez obywatelski panel klimatyczny.
Prezentacja dyrektorki generalnej Paryskiej Agencji Klimatycznej, Karine Bidart, zawierała przykłady ciekawych danych ze stolicy Francji, gdzie budynki generują 50% zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych, a aż 80% z nich jest w rękach wspólnot mieszkaniowych.
Jak dowiedzieliśmy się z tego wystąpienia, celem Paryża jest odnowienie wszystkich budynków do roku 2050, co może przełożyć się na lokalny rozwój gospodarczy oraz stworzenie wielu nowych miejsc pracy. Jako wyzwanie przedstawiciele agencji wskazali pogodzenie jakości architektonicznej z efektywnością energetyczną budynków.
Poza modernizacją budynków priorytetem Paryża jest także stopniowe obniżanie temperatur w mieście, poprzez zwiększanie roli roślinności.
Jacek Kisiel, Zastępca Dyrektora Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej m.st. Warszawa, a także członek zarządu wspólnoty mieszkaniowej zwrócił uwagę na fakt, że w 2020 roku na wymianę starych pieców przyznano ponad 15 milionów złotych. Dla porównania w 2019 kwota ta wyniosła ponad 5 milionów.
Również w Warszawie istotna część emisji gazów cieplarnianych pochodzi z budynków. Celem miasta jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 40% do roku 2030 m.in. poprzez długofalowe odchodzenie od paliw kopalnych i wspieranie wspólnot mieszkaniowych środkami finansowymi na instalacje OZE. W 2020 dotacje na OZE sięgnęły przeszło 10 milionów zł, a w tym roku miasto otrzymało już kilkanaście wniosków na mikroturbiny wiatrowe.
Ważnym elementem dyskusji była także kwestia sprawiedliwego przeprowadzenia transformacji. Warszawa współpracuje w tym temacie z Paryżem i Seattle w celu wymiany doświadczeń z zakresu walki z ubóstwem energetycznym.
Sposoby finansowania
Ostatnim blokiem tematycznym podczas pierwszej części warsztatów były rozmowy na temat dostępnych narzędzi oraz sposobów finansowania poprawy i transformacji energetycznej budynków. Joanna Józefowicz, specjalistka ds. Efektywności Energetycznej i Sprzedaży w segmencie Mikro w Banku BNP Paribas, omówiła program Eko-Wspólnota z Zyskiem, czyli możliwość sfinansowania wspólnotom mieszkaniowym 90% kosztów audytów energetycznych oraz uzyskania przez nie preferencyjnych kredytów z bezzwrotną premią termomodernizacyjną oraz przedstawiła pomysł na uproszczone kredyty dla wspólnot mieszkaniowych, które nie wymagają wkładu własnego i kosztorysów.
Korzyści i wyzwania z perspektywy wspólnot mieszkaniowych
W trakcie dyskusji w podgrupach analizowano zarówno potencjalne korzyści, jak i wyzwania tak zarysowanej transformacji. Część wspólnot już dziś inwestuje w odnawialne źródła energii, uczestnicy dyskutowali o szacowanych kosztach takich inwestycji, a także o roli wytycznych otrzymanych od konserwatorów budynków.
Jednym z wyzwań, któremu należy się przyjrzeć bliżej jest fakt, że wyprodukowana energia może nie zostać przyjęta do ogólnej sieci. Rozwiązaniem może być tworzenie magazynów energii. Ponadto, jak zauważyła Aleksandra Rutkowska, Menedżer ds. Międzynarodowych Instytucji Finansowych i Programów Rozwojowych w Banku BNP Paribas, wciąż brakuje uniwersalnej bazy wiedzy na temat tego, jak korzystać z rozwiązań energetycznych w budynkach. Jej zdaniem, szansą może być cyfryzacja budynków w celu oceny ich efektywności energetycznej oraz skutecznego proponowania potrzebnych inwestycji. Potrzebna jest internetowa platforma gromadząca wiedzę i umożliwiająca dostęp do nowoczesnych narzędzi oraz sieci partnerów biznesowych.
Warsztaty Eco-Miasto są okazją do wymiany myśli między ekspertami, pracownikami polskich samorządów i przedstawicielami biznesu w obszarze zielonej transformacji i konkretnych sposobów jej realizacji.
