Termomodernizacja jako biznes? Tak do tego podchodzą w Paryżu. Współpraca na linii banki-biznes-gminy pozwoliła stworzyć katalog wiarygodnych firm, które dają gwarancję zwrotu inwestycji w postaci 60 proc. oszczędności energii po termomodernizacji.
Podczas panelu „Efektywność energetyczna budynków wielorodzinnych” w IV dniu Konferencji Eco-Miasto Andrzej Łazęcki z Urzędu Miasta Krakowa przedstawił przykład Paryża. Dlaczego właśnie tego miasta? W ubiegłym roku Kraków został laureatem konkursu Eco-Miasto właśnie w kategorii efektywność energetyczna, a jedną z nagród była wizyta studyjna w Paryżu. Dyrektor Łazęcki przekonywał, że warto o takim podejściu pomyśleć i w Polsce.
Strategia dla budynków wielorodzinnych
Oprócz pieniędzy, trzeba mieć jasno określoną strategię działania. Jak wyjaśniał Gmina Kraków planuje zredukować 85-90 proc. emisji gazów cieplarnianych z sektora budynków. – Żeby to zrobić, musimy przekonać sektor prywatny, by wsparł nas w tym procesie. Sytuacja jest złożona, bo większość budynków, które nie spełniają standardów energetycznych, jest zasilana z sieci ciepłowniczej, więc mamy dwa problemy: działania na budynkach i na źródłach – wskazywał.
Do obowiązków gminy należy planowanie energetyczne. Aby sensownie przebudować źródła, trzeba odpowiednio zwymiarować zapotrzebowanie na ciepło, także z uwzględnieniem termomodernizacji. – Dlatego gmina powinna być obecna w tym procesie, choć nie może bezpośrednio inwestować w cudzy majątek, czyli budynki wielorodzinne innych podmiotów. Możemy jednak działać poprzez narzędzia miękkie – wyjaśniał Łazęcki. Jak wskazywał, administracja jest zobowiązana do wzorcowego postępowania (tak stanowi dyrektywa o efektywności energetycznej). Kluczowa jest jednakże też mobilizacja mieszkańców poprzez zadeklarowanie przez miasto jasnych celów i wiarygodne działania gminy w tym obszarze – tworzenie standardów energetycznych oraz projektów pilotażowych i demonstracyjnych. – W Krakowie prowadzimy centrum doradztwa energetycznego dla mieszkańców, gdzie mogą zasięgnąć porady, uzyskać wykonanie badania kamerą termowizyjną czy dowiedzieć się o źródłach finansowania. Powołaliśmy też specjalne zespoły do współpracy miedzy gminą a spółdzielniami mieszkaniowymi – wymieniał.
Banki odnalazły się w temacie
By wciągnąć w cały proces sektor prywatny i wspólnoty mieszkaniowe, muszą istnieć zachęty, bo termomodernizacja budynków to duże koszty. O wspieraniu efektywności energetycznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych w ramach unijnej inicjatywy ELENA (ang. Energy Efficiency Finance Facility for Residential Buildings) mówił podczas panelu Mathieu Hallot z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a Adam Hirny, dyrektor Biura ds. Międzynarodowych Instytucji Finansowych i Programów Zrównoważonego Rozwoju w Banku BNP Paribas, przedstawił konkretne korzyści, jakie płyną m.in. z tego Programu dla polskich klientów.
Okazuje się bowiem, że finansowanie transformacji energetycznej to już element działania wielu banków komercyjnych. Adam Hirny przywołał raport Komisji Europejskiej, która szacuje, że blisko 50 proc. ryzyk, jakimi obarczone są ekspozycje kredytowe banków, to właśnie te związane ze zmianami klimatu.
Dyrektor Hirny przypomniał, że w latach 2011-2015 BNP Paribas zawarł umowy: z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju(1) (Program PolSEFF) i Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (wtedy to był program Green Innitiative). – To były proste programy z jasnymi kryteriami. Trzeba było udowodnić 20 proc. oszczędności energii z inwestycji, można było uzyskać dotację (do 15 proc. wartości inwestycji) i wsparcie techniczne. Bank współpracował z konsultantami energetycznymi, którzy sporządzali audyty energetyczne – wyjaśniał. W efekcie bank obsłużył 2000 firm, a wspólnie z innymi bankami komercyjnymi udzielił ponad 200 mln euro finansowania na projekty związane z efektywnością energetyczną. – Co ważne, większość inwestycji została zrealizowana przez sektor mikro, czyli ten sektor rynku, który wydaje się mieć najtrudniejszy dostęp do finansowania unijnego. Idąc tym tropem sformułowaliśmy prosty w obsłudze program dla wspólnot mieszkaniowych w ramach inicjatywy ELENA. Podnieśliśmy kompetencje pracowników banku, tak by we wszystkich regionach były osoby dedykowane do współpracy ze wspólnotami mieszkaniowymi – wyjaśniał.
Pomoc też w aspekcie technicznym
W rezultacie w 2019 i 2020 roku Bank BNP Paribas zawarł umowy z krajowymi i europejskimi bankami rozwojowymi (czyt. Europejski Bank Inwestycyjny, EBI i Bank Gospodarstwa Krajowego, BGK) i wprowadził na rynek dwa nowe programy finansowania efektywności energetycznej wielorodzinnych budynków mieszkalnych oraz budynków komercyjnych. Bank podpisał z EBI umowę o współpracy, przeprowadził przetarg i wybrał Konsultanta ds. Energii w postaci Konsorcjum Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii (FEWE). Podczas panelu Piotr Kukla z Konsorcjum wyjaśniał, na jakie wsparcie mogą liczyć zarządcy w ramach programu ELENA (m.in. w przygotowaniu dokumentacji technicznej, wykonaniu audytu energetycznego w trzech wariantach, sporządzeniu wniosku do BGK o premię termomodernizacyjną itp.). Przekonywał, żeby w inwestycjach nie bać się odnawialnych źródeł energii.
– W przypadku zastosowania OZE inwestor otrzymuje dodatkową premię termomodernizacyjną w wysokości 5 proc. nakładów inwestycyjnych, czyli łącznie 21 proc. premii. Wymóg: minimalna moc zainstalowanej mikroinstalacji fotowoltaicznej 6 kW, a maksymalna 50 kW – wskazywał. Przykład. Patrz ramka obok.
