Jak budować bogate przyrodniczo, interesujące dla mieszkańców a nade wszystko zero emisyjne miasta? Jaka jest rola samorządów w dążeniu do neutralności klimatycznej? Odpowiedzi na te i inne pytania szukali eksperci biorący udział w I dniu Międzynarodowej Konferencji Eco-Miasto 2020. Energia zmian.
Energia zmian – oto hasło przewodnie międzynarodowej konferencji wieńczącej 7. edycję konkursu Eco-Miasto, która rozpoczęła się 21 września i potrwa do 25 września br. Wydarzenie otworzyła Maria Andrzejewska, dyrektor Centrum UNEP/GRID-Warszawa, Frederic Billet, Ambasador Francji w Polsce, Michał Kurtyka, minister klimatu oraz Rafał Trzaskowski, prezydent miasta st. Warszawy. Jak wskazywali w swoich wystąpieniach, to właśnie ośrodki miejskie stwarzają ogromne możliwości implementacji innowacyjnych rozwiązań zapewniających odpowiedzialny rozwój i wysoki komfort życia mieszkańców. – Musimy wspólnie przeciwstawić się zjawisku zabetonowania miast i wspierać je w kierunku odporności na zmiany klimatu – mówił podczas wydarzenia minister klimatu Michał Kurtyka.
Wyzwania, problemy i dobre praktyki miast w zakresie neutralności klimatycznej poruszone zostały w przemówieniach inauguracyjnych oraz debatach wprowadzających, do udziału w których zaproszeni zostali przedstawiciele samorządów, świata nauki i biznesu, a także władz rządowych.
Myśl globalnie, działaj lokalnie
– Większość współczesnych wyzwań, kluczowych dla przyszłości naszej cywilizacji, ma globalny zasięg. Nie ma dla nich jednak uniwersalnych rozwiązań, musimy ich więc poszukiwać lokalnie – zauważył Edwin Bendyk, prezes Fundacji Batorego. W swoim wystąpieniu przypominał on także o roli mieszkańców miast, których to potrzeby winny stanowić kluczową kwestię w implementacji nowoczesnych rozwiązań. – Porzucić trzeba myślenie o miastach w kategoriach rządzenia nimi a trzeba przejść do kategorii współtworzenia miejskiej przestrzeni – dodał.
O roli lokalnych polityk miejskich mówiła w swoim wystąpieniu także Anne Girault, ekspert w dziedzinie zmian klimatu i transformacji energetycznej. – Władze lokalne, społeczeństwo obywatelskie, muszą stać na czele strategii przeciwdziałania zmianom klimatu – mówiła. Jako przykłady działań obejmujących wdrażanie miejskich strategii transformacji Ann Girault podawała przyjęty wiosną 2018 r. w Paryżu Plan dla Powietrza, Energii i Klimatu (pełna nazwa dokumentu brzmi: Plan Climat Air Energie territoriale, czyli regionalny plan dla klimatu, powietrza i energii). – Strategia obejmuje 500 działań, które mają pomóc dojść do neutralności klimatycznej do 2050 r. – podała. Jak dodała, działania te przyjęte zostały w konsultacjach z mieszkańcami.
Energia (dla) zmian w miastach
Jak wskazywali eksperci kluczem do osiągnięcia neutralności klimatycznej miast jest racjonalizacja zużycia energii, zarówno w sektorze ciepłownictwa, gospodarki odpadami, gospodarki wodnej, jak i transportu. – Miasta przyszłości muszą osiągnąć pewien poziom samowystarczalności. Powinniśmy więc czerpać wzorce z idei gospodarki o obiegu zamkniętym – wskazywał Frederic Faroche, prezes Zarządu Grupy Veolia w Polsce. Jak dodał Adam Guibourgé-Czetwertyński, wiceminister klimatu, osiągnięcie neutralności klimatycznej będzie wymagało od nas radyklanych zmian we wszystkich sektorach gospodarki. – Nie mamy powodów, by zwlekać z tymi zmianami. Im dłużej będziemy zwlekać z podjęciem działań, tym droższe będą koszty transformacji – podkreślał.
Jak z kolei wskazywał Jerzy Śledziewski, wiceprezes BNP Paribas Bank Polska, istotną rolę w przyśpieszeniu tych działań odegra sprawna organizacja, zarówno po stronie partnerów publicznych – samorządów, jak i instytucji finansujących. – Potrzebna jest koalicja, w której banki będą mogły mieć istotną rolę w kwestii finansowania tego typu działań – mówił.
Miasta po pandemii
Jak wskazywali eksperci, wybuch pandemii miał dwojaki wpływ na transformację miast, w różnych obszarach. Z jednej strony zahamowanie normalnego funkcjonowania, z drugiej jednak – miasta nie wstrzymały procesów inwestycyjnych. Poruszono m.in. temat mobilności. – Obserwujemy, dwa sprzeczne ze sobą zjawiska. W początkowym okresie pandemia sprawiła, że społeczeństwo wycofało się z ekonomii współdzielenia pojazdów. W kontekście tym widzimy jednak, że włodarze miast przyśpieszają działania zmierzające do poprawy jakości transportu publicznego – zauważył Vincent Carre, car-sharing operations director w Renault. Eksperci zwrócili uwagę, że wśród pozytywnego wpływu pandemii wyróżnić należy także znaczne przyśpieszenie wdrażania różnego typu innowacji.
– Nagle dostrzeżone zostały inne mechanizmy rozmowy z mieszkańcami, które umożliwiły szerszy udział mieszkańców w konsultacjach społecznych – zauważył Ryszard Grobelny ze Związku Miast Polskich. Jak dodawał, może to stanowić istotny przeskok technologiczny dla małych i średnich miast.
Ceremonia wręczenia nagród 7. edycji Konkursu Eco-Miasto
Zwieńczeniem pierwszego dnia Międzynarodowej Konferencji Eco-Miasto 2020. Energi zmian była gala wręczenia laurów miastom wyróżnionym w 7. Edycji konkursu Eco-Miasto.
